«Γιατρέ, έχω βήχα –γράψε μου αντιβίωση», «γιατρέ, γράψε αναρρωτική γιατί εν θέλω να πάω αύριο δουλειά», «γιατρέ, γράψε μου ποτζείνο το χαπούι που χάνεις κιλά, έρκεται καλοκαίρι», «γιατρέ, θα πάρω τη μάνα μου για αναλύσεις, γράψε μου και εμένα». Αυτές είναι μερικές μόνο από τις ατάκες που ακούγονται καθημερινά στα ιατρεία των προσωπικών γιατρών, οι οποίοι βλέπουν τον ρόλο τους να απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την ουσία της ιατρικής και να διολισθαίνει προς μια απρόσωπη πελατειακή σχέση με τον ασθενή.
Μετά την εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ), πολλοί γιατροί δηλώνουν πως, αντί να εξετάζουν και να θεραπεύουν, νιώθουν πως λειτουργούν σαν «γραφεία εξυπηρέτησης του πολίτη», δεχόμενοι αιτήματα που δεν σχετίζονται με ιατρικές ανάγκες αλλά με διευκολύνσεις, εξυπηρετήσεις, ακόμα και παρατυπίες.
Πίσω από την αφέλεια ή το χιούμορ με τα οποία διατυπώνονται πολλές από αυτές τις απαιτήσεις, κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα που, όπως λένε οι ίδιοι οι γιατροί, φθείρει την καθημερινότητά τους, υποβαθμίζει τη σχέση γιατρού-ασθενή και πολλές φορές τους φέρνει αντιμέτωπους με παράλογες απαιτήσεις, θυμούς, εκβιασμούς ή ακόμα και δημόσια δυσφήμιση.
Σε μια προσπάθεια καταγραφής του τι βιώνουν καθημερινά οι προσωπικοί γιατροί, ο «Π» ήλθε σε επαφή με προσωπικούς γιατρούς, από τους οποίους ζητήσαμε να μας περιγράψουν, διατηρώντας την ανωνυμία τους, ό,τι πιο κουφό έχουν ακούσει από τους ασθενείς τους. Ακούσαμε πολλά αλλά από αυτά επιλέξαμε και παρουσιάζουμε πιο κάτω τα 15 πιο χαρακτηριστικά περιστατικά, που σκιαγραφούν με σαφήνεια τις προκλήσεις και τις υπερβολές που αντιμετωπίζει ο θεσμός του προσωπικού γιατρού στην πράξη.
1. Ασθενής, νεαρή σε ηλικία, με πήρε τηλέφωνο να μου πει ότι έχει όγκο στον εγκέφαλο και πρέπει οπωσδήποτε να της γράψω MRI. Τη ρωτάω για τα συμπτώματά της και μου λέει «πονοκέφαλος». Πάνω στη συζήτηση τής ξεφεύγει ότι είδε ένα βίντεο από όπου μια στα social media έλεγε ότι «πονοκέφαλος είναι καμπανάκι». Όταν της εξήγησα ότι δεν υπάρχει ιατρική ένδειξη, θύμωσε, με κατηγόρησε ότι δεν κάνω τη δουλειά μου. Δύο μέρες μετά άλλαξε προσωπικό γιατρό.
2. Μου τηλεφώνησε μητέρα και μου είπε πως ο 11χρονος γιος της «μάλλον έχει αμυγδαλίτιδα» και μου ζήτησε να του γράψω αντιβίωση. Της είπα να τον φέρει να τον εξετάσω και μου απάντησε ότι δεν προλαβαίνει γιατί «το μωρό βουρά που ιδιαίτερο σε ιδιαίτερο το απόγευμα και δεν υπάρχει χρόνος».
3. Ασθενής πήρε τηλέφωνο για να μου πει ότι επισκέφθηκε γιατρό εκτός ΓεΣΥ, του έγραψε μια σειρά από αναλύσεις και τώρα έπρεπε εγώ να του τα γράψω στο Σύστημα, για να μην πληρώσει. Του εξήγησα ότι δεν μπορώ να το κάνω αυτό, διότι δεν τον έχω εξετάσει εγώ για να κρίνω ότι χρειάζεται τις εν λόγω αναλύσεις. Του είπα να έρθει να τον εξετάσω και τρεις ώρες μετά μου ήρθε ενημέρωση ότι άλλαξε γιατρό.
4. Ασθενής επέμενε να του δώσω πιστοποιητικό για αναρρωτική άδεια, γιατί ήταν Νοέμβρης και του είχαν τελειώσει οι άδειες.
5. Μου ζήτησε να του γράψω φάρμακο που τον βοηθούσε στο παρελθόν, φάρμακο που λάμβανε πριν από το ΓεΣΥ, το οποίο δεν αναγράφεται πουθενά στο ιστορικό του. Τη ρώτησα να μου πει το όνομά του το οποίο δεν θυμόταν και στην πορεία της συζήτησης ανακάλυψα ότι δεν έλαβε ποτέ το εν λόγω φάρμακο. Το έπαιρνε όμως κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς του και θεώρησε ότι θα τη βοηθούσε.
6. Νεαρή κοπέλα ήρθε με screenshot από διαφήμιση στα social media για φάρμακο απώλειας βάρους που χρησιμοποιούν διαβητικοί και μου ζήτησε να της το συνταγογραφήσω. Δεν ήταν υπέρβαρη, δεν είχε κανέναν λόγο υγείας να το πάρει. Όταν της είπα ότι δεν επιτρέπεται, μου απάντησε «Άλλες φίλες μου το παίρνουν από τον δικό τους γιατρό, κάντε κι εσείς μια εξαίρεση».
7. Μου ζήτησε παραπομπή σε καρδιολόγο, ενώ δεν είχε κανένα σύμπτωμα ή ιστορικό που να το δικαιολογεί. Ήθελε να κάνει «πλήρες τσεκάπ» επειδή θα πήγαινε και η γειτόνισσα.
8. Με πήρε τηλέφωνο στο κινητό μου, Μεγάλο Σάββατο στις 8 το βράδυ, να μου πει ότι πρέπει να του επανεκδώσω παραπεμπτικό για ειδικό γιατρό γιατί του είχαν τελειώσει οι επισκέψεις
9. Μητέρα ασθενούς μου με πήρε στις 2 το ξημέρωμα τηλέφωνο να με ρωτήσει τι να κάνει με τον πυρετό του που δεν πέφτει. Το παιδί, όπως μου αποκάλυψε στη συνέχεια, είχε πυρετό από τις 3 το μεσημέρι της προηγούμενης ημέρας
10. Είπα σε ασθενή μου που έπεσε και κτύπησε και ήθελε να του βγάλω παραπεμπτικό για ορθοπεδικό ότι θα ήταν καλύτερα να επισκεφθεί τις Πρώτες Βοήθειες. Έκλεισε το τηλέφωνο και δύο ώρες μετά άλλαξε γιατρό. Το ίδιο βράδυ με δυσφημούσε στα social media ότι, ενώ ήταν κτυπημένος, αρνήθηκα να τον εξυπηρετήσω.
11. Ασθενής πήρε τηλέφωνο και ζήτησε να του βγάλω παραπεμπτικό για ορθοπεδικό. Του είπα ότι πρέπει να έρθει να τον εξετάσω και, αφού συζητήσαμε έντονα για ώρα, ήρθε τελικά στο ιατρείο. Τελικά όντως χρειάστηκε να του εκδώσω παραπεμπτικό για ορθοπεδικό, σε συνδυασμό με κάποιες άλλες εξετάσεις που έκρινα ότι έπρεπε να κάνει. Λίγο πριν φύγει από το ιατρείο μου είπε «είδες, γιατρέ, που έπρεπε να με στείλεις ορθοπεδικό; Ήρτα δαμαί και έχασα την ώρα μου. Πες μου τώρα, ξέρεις κανέναν ορθοπεδικό να τον πιάσεις τηλέφωνο, να πάω αύριο να με δει;»
12. Έπαιρνε ο άντρας της αντιβίωση και ήθελε να της γράψω και εκείνης γιατί αισθανόταν κομμένη.
13. Γονείς με το που θα βγάλει ένα σημάδι, ένα σπυράκι, κάτι το παιδί τους, στέλνουν σε μήνυμα φωτογραφία και αν καθυστερήσεις να απαντήσεις ή αν τους πεις να φέρουν το παιδί για εξέταση, καθώς εξέταση μέσω φωτογραφίας δεν μπορεί να γίνει, διαμαρτύρονται.
14. Ήθελε να της γράψω τις αναλύσεις, που θα έπρεπε να κάνει μετά από έναν μήνα, νωρίτερα γιατί θα έπαιρνε τη μάνα της για εξετάσεις και τη βόλευε, να μην πηγαινοέρχεται, όπως είπε, στο χημείο.
15. Με πήρε τηλέφωνο βράδυ Χριστουγέννων γιατί θυμήθηκε ότι την επόμενη εβδομάδα του τελείωναν τα φάρμακα και έπρεπε να του ανανεώσω τη συνταγή.
